Albarranas uitjes in Formentera

Bloem van de Albarrana-ui

Als je van eind augustus tot eind september op Formentera bent geweest, heb je mogelijk heel wat uien in bloei gezien op het eiland, met stengels die tot anderhalve meter hoog worden.

Wist je dat het een giftige ui is die zelfs dodelijk kan zijn voor een mens en dat hij eeuwenlang is gebruikt als gif en voor zijn geneeskrachtige eigenschappen?

In deze post geven we je alle informatie over wat algemeen bekendstaat als squill of stengelui.

Beschrijving, gebruik en gevaren van deze ui

{%ALT_TEXT%}
Zoals op de foto te zien is, kan de albarranas ui op rotsachtige en stenige plekken groeien waar hij bijna geen water krijgt. De foto is genomen in de buurt van de La Mola vuurtoren, Faro de la Mola

De squill ui, waarvan de wetenschappelijke naam Drimia Maritima is, is een bolgewas uit het geslacht Drimia. Het omvat ongeveer 100 soorten die verspreid zijn over het Middellandse Zeegebied, India, Afrika en Madagaskar.

Hoewel het op een normale ui lijkt, of er erg aan verwant, moeten we even verduidelijken dat de uien die worden geteeld voor menselijke consumptie deel uitmaken van het geslacht Allium, die behoren tot dezelfde familie als de squill uien (Asparegaceae), maar ingedeeld in een ander geslacht (het geslacht Drimia).

Planteigenschappen

Het is een plant met een grote bol (tot 20 cm in diameter) die begraven of half ingegraven is. Het is zelfs gebruikelijk dat de top van de bol niet onder de grond zit. De verschillende lagen van de bol hebben verschillende kleuren, die kunnen variëren van wit, grijs tot paars, waardoor veel mensen van mening zijn dat het gewoon een normale wilde ui is.

Omdat het een plant is die is aangepast aan het mediterrane klimaat, is deze goed bestand tegen droogte en fungeert de bol als een reserve van koolhydraten en water voor wanneer de weersomstandigheden ongunstig zijn.

In het Middellandse Zeegebied, en om specifiek te zijn in Formentera, bloeit de plant tussen eind augustus en eind oktober, dus het is gebruikelijk om in deze periode veel stengels van de plant in de velden te zien bloeien, die tot 1,5 meter hoog kunnen worden.

Hoe zien de bloemen eruit?

De bloemen van de squill verschijnen aan het einde van de stengel. Er kunnen tot 40 bloemen of meer aan de stengel zitten en deze zijn wit. De kleuren van de bloemen kunnen variëren van wit tot grijs, maar met name in Formentera zijn ze meestal wit, met driehoekige en gele meeldraden (de stuifmeelzak).

Giftigheid en gevaren

De squill ui is extreem giftig. De hoofdzakelijke stof die de ui zo giftig maakt, is sciliroside. Sciliroside is cardiotoon, of met andere woorden, het verstoort de goede werking van de hartspier bij de meeste zoogdieren. De gevolgen van vergiftiging zijn onder andere hartfunctiestoornissen en fibrillatie, nier- en spijsverteringsstoornissen en, in het ergste geval, een hartstilstand.

De hele plant is giftig, maar de hoogste concentratie gifstoffen zit in de bol: het consumeren van slechts 0,1 tot 1,5 g van de squill bol kan de dood tot gevolg hebben.

Gebruik van de gifstoffen

Hoewel de plant zeer giftig is, heeft dit de mens er niet van weerhouden om de eigenschappen ervan te gebruiken voor traditionele medicijnen en andere toepassingen.

De squill wordt al gecultiveerd sinds de tijd van het oude Egypte (2.000 voor Christus). De toepassingen, mits correct gedoseerd, zijn:

  • Als harttonicum
  • Als diureticum tegen oedeem en nefritis
  • Het maken van insecticiden
  • Commerciële kweek om zijn gif te gebruiken om rodenticiden te maken.

Detailafbeeldingen

Hieronder zie je enkele afbeeldingen van de vele squill uien die je in Formentera kunt aantreffen. Denk eraan om voor je eigen veiligheid de plant niet aan te raken.

{%ALT_TEXT%}
{%CAPTION%}
Flor de la Cebolla Albarrana venenosa
Squill bloem
{%ALT_TEXT%}
Detail van de Squill bloem

 

{%ALT_TEXT%}
Veld met squill uien, vlakbij de Barbaria vuurtoren

Deel het artikel:

Auteur:

Xevi Baena
Xevi Baena
Na 2 jaar op Formentera te hebben gewoond en gewerkt, wilde ik alle kennis die ik had over het eiland in een meertalige online gids zetten die zoveel mogelijk informatie zou bieden aan iedereen die geïnteresseerd was in een bezoek aan het eiland. Ik bezoek het eiland nog steeds regelmatig om vrienden te bezoeken, te genieten van de prachtige omgeving en uit eerste hand te ontdekken wat er nieuw is op het gebied van accommodatie en bedrijven om de website up-to-date te houden. Als je dit leest in het Duits, Italiaans, Nederlands of Frans, dan is de vertaling gecontroleerd door een van onze professionele vertalers.